Πολιτική ιστορία της Ελλάδας 1828-1975

Με το βιβλίο μου περί ιστορίας προσπαθώ κατ` ουσίαν να εκπέμψω μηνύματα και κίνητρα. Η πολιτική μου δραστηριότητα με έπεισε για την αναγκαιότητα αυτής της συγγραφής. Και η διδακτική εμπειρία μου έδωσε το απαραίτητο θάρρος να το αποτολμήσω. Και πράγματι, αποτελεί τόλμημα, από τα τόσα και τόσα γεγονότα εκατόν πενήντα ετών, να γίνει αφενός η επιλογή των πλέον βασικών από αυτά κι αφετέρου η τιθάσευσή τους μέσα σε διακόσιες περίπου σελίδες. Η αξιολόγηση κι η επιλογή των όσων έγραψα οφείλονται σε εμένα. Η ευθύνη που ανέλαβα απέναντι στον αναγνώστη είναι πολύ μεγάλη, γι` αυτό κι η ανησυχία μου είναι έντονη, δεδομένου ότι δεν είμαι ιστορικός. Ωστόσο χρειάζομαι την ιστορία, αφενός ως βοήθημα για την επιστήμη μου κι αφετέρου ως απαραίτητο εργαλείο για την πολιτική μου σκέψη και δραστηριότητα. Έτσι ανατρέχω επί πολλά χρόνια σε αυτήν, διαβάζοντας, μελετώντας, κρίνοντας κι αξιολογώντας γεγονότα αλλά και πρόσωπα. Το αποτέλεσμα αυτής της εμπειρίας, αλλά και τις αγωνίες μου, μεταφέρω στον αναγνώστη. Και ταυτοχρόνως, τον πληροφορώ πως η μέθοδός μου για να διεισδύσω στο παρελθόν υπήρξε πάντοτε η γνώση των προβλημάτων του παρόντος. Μελετούσα πάντα το χθες με τα μάτια του σήμερα, προσπαθώντας να παραμείνω αντικειμενικός, δίχως βέβαια τις αυταπάτες της ουδετερότητας. Διότι ουδετερότητα στις κοινωνικές επιστήμες, στην ιστορία και την πολιτική ουδέποτε υπήρξε, αλλά και δεν πρόκειται να υπάρξει. Ο άνθρωπος σκέπτεται, μιλά και γράφει σε συγκεκριμένο χρόνο και τόπο. Μαχόμενος να απομακρυνθεί από προκαταλήψεις κι ετεροπροσδιορισμούς, όχι όμως κι από τον ίδιο τον εαυτό του. Όλοι οι άνθρωποι, συνιστούμε προϊόν των εμπειριών, των βιωμάτων, της μνήμης, των συναισθημάτων και των χαρακτηριστικών που μας συγκροτούν. Ουδείς διέφυγε από όλα αυτά προκειμένου να σκεφθεί, να μιλήσει ή να γράψει. Αποστειρωμένος από τη ζωή άνθρωπος, ευτυχώς δεν υπάρχει. Κι όποιος αποπειράται ή ισχυρίζεται τη στεγανοποίησή του, ή είναι αφελής ή ψεύδεται ή είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνος. Όπως προβληματικός κι επικίνδυνος είναι κι εκείνος που συγγράφει ιστορία μεροληπτώντας. Ανάμεσα στη μεροληψία και την αδιανόητη στεγανοποίηση προσπάθησε να κινηθεί ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου. Εύχομαι κι ελπίζω αυτή να είναι η γνώμη του αναγνώστη.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]