Ελεύθερη συμβίωση

«Oι συμβιούντες δεν νοιάζονται για τον νόμο, ο νόμος αδιαφορεί γι’ αυτούς».

Η φράση αποδίδεται στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη και συνοψίζει την κοινή αντίληψη για την ελεύθερη συμβίωση, ως μια σχέση που παραμένει αρρύθμιστη από το δίκαιο. Εάν το επιθυμούσαν, άλλωστε, οι ενδιαφερόμενοι θα είχαν επιλέξει τον γάμο ή το σύμφωνο συμβίωσης, στις επικράτειες όπου αυτό προβλέπεται. Στο ανά χείρας βιβλίο, επισκεπτόμαστε τις νομικές διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στην ελεύθερη συμβίωση και τον γάμο, καθώς και το σύμφωνο συμβίωσης. Διαπροσωπική σχέση που διαφεύγει τελείως τον νόμο δεν υπάρχει. Ακόμα και η ελεύθερη συμβίωση υπόκειται στη νομοθεσία.

Θλιβερή διαπίστωση των τελευταίων ετών αποτελεί, εξάλλου, το ότι η ελεύθερη και η έγγαμη συμβίωση, από άσυλα προσωπικής χειραφέτησης, εξελίσσονται συχνά σε εστίες κινδύνων και εγκλημάτων. Οι γυναικοκτονίες, η εγκληματική διάδοση προσωπικών δεδομένων στο Διαδίκτυο («revenge porn»), η σωματική και λεκτική κακοποίηση είναι αδικήματα που τιμωρούνται, φυσικά, και όταν τελούνται στο πλαίσιο της ελεύθερης συμβίωσης.

Όλα δείχνουν ότι η πηγή του κακού είναι η περιφρόνηση του θεμελίου της ελεύθερης συμβίωσης, που δεν είναι άλλο από τη γνήσια συναίνεση. Η καλλιέργεια μιας κουλτούρας συναινέσεων που επικαιροποιούνται καθημερινά, και ανανεώνονται σε κάθε συναπόφαση των συμβιούντων, μπορεί να παλινορθώσει την ελευθερία μέσα στη συμβίωση. Στο −μη νομικό− Επίμετρο του βιβλίου, χαρτογραφείται αυτή η «αυτοκρατορία των συναινέσεων» που ευαγγελίζεται μια νέα ελεύθερη συμβίωση, με επαυξημένο το εύρος της επιλογής.

***

Ο Βασίλης Σωτηρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1978. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω. Είναι επίσης συγγραφέας νομικών βιβλίων σχετικών με το δίκαιο της πληροφορίας. Τιμήθηκε με το βραβείο της Εταιρείας Διοικητικών Μελετών για το έργο Το δίκαιο της περαιτέρω χρήσης πληροφοριών του δημόσιου τομέα (2009). Το 2012 εξελέγη με αυξημένη πλειοψηφία Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης στον Δήμο Αθηναίων, ενώ τρία χρόνια αργότερα εξελέγη στην αντίστοιχη θέση στην Περιφέρεια Αττικής. Από το 2019 θητεύει ως αν. μέλος στην Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το 2021 τιμήθηκε, για το παρόν έργο, από την Ακαδημία Αθηνών, με το βραβείο Ιωάννη-Ίωνος Τσατσαρώνη.