Άπαντα

Ο Αριστοτέλης αναμφισβήτητα υπήρξε ο φιλόσοφος που επηρέασε βαθύτατα τον τρόπο σκέψης και διανόησης του δυτικού κόσμου από την αρχαιότητα ως και σήμερα ακόμα. Μέσα στην ιστορική διαδρομή της διδασκαλίας του ιδίου, της σχολής που δημιούργησε και των οπαδών του παρατηρούνται κάποιοι σημαντικοί σταθμοί, που σημαδεύουν την ανέλιξη και διάδοση της φιλοσοφικής διδασκαλίας του. Ένας από αυτούς και μάλιστα ιδιαίτερης σημασίας είναι και η έκδοση που εδώ ανατυπώνεται πανομοιότυπα. Πρόκειται για τη δεύτερη έντυπη έκδοση του αρχαίου ελληνικού κειμένου του Σταγιρίτη φιλοσόφου, η οποία είχε εξαιρετική απήχηση σε όλους τους επιστημονικούς και εκπαιδευτικούς κύκλους της Ευρώπης. Κυκλοφόρησε το 1531 από το τυπογραφείο του Ioannes Bebelius στη Βασιλεία της Ελβετίας, μια πόλη που κατέχει πρωτεύουσα θέση στην εκδοτική ιστορία των αρχαίων ελληνικών κειμένων, στα μέσα του 16ου αιώνα, την εποχή που άρχισε να εξαπλώνεται ο θρησκευτικός διχασμός της Ευρώπης με το κίνημα της Μεταρρύθμισης. Πρωτεργάτης της έκδοσης και ενθουσιώδης υποστηρικτής της εκδοτικής αυτής προσπάθειας ήταν ο σπουδαίος φιλόλογος, ουμανιστής και διανοητής Ντεζιντέριος Έρασμος από το Ρότερνταμ (Desiderius Erasmus Roterdamus), που σφράγισε με την προσωπικότητα και το έργο του το πρώτο μισό του 16ου αιώνα.
Η έκδοση αυτή των `Απάντων` του Αριστοτέλους κυκλοφόρησε σε δύο ογκώδεις τόμους μεγάλου σχήματος συνολικά 1194 σελίδων (VIII+335+254 φύλλα). Μετά τη σελίδα τίτλου προτάσσεται μια προλογική και συνάμα αφιερωτική της έκδοσης επιστολή του Εράσμου προς τον γιο του Άγγλου πολιτικού άνδρα και κατόπιν αγίου της Καθολικής Εκκλησίας Thomas More, Ιωάννη. Ακολουθεί κατόπιν ο `Βίος του Αριστοτέλους` γραμμένος στα λατινικά με ιδιαίτερη εμβρύθεια από τον Ιταλό ουμανιστή και έναν από τους πρώτους μαθητές του Μανουήλ Χρυσολωρά στη Φλωρεντία τον Leonardo Bruni Aretino και όχι τον Guarino Veronese, όπως αναφέρεται στην έκδοση. Για το θέμα όμως αυτό θα μιλήσουμε παρακάτω.
H παρούσα έκδοση των `Απάντων` του Αριστοτέλους είναι ένα από τα ωριμώτερα έργα του Εράσμου. Είχε δε ιδιαίτερη σημασία για τα φιλολογικά και τα φιλοσοφικά πράγματα στην Ευρώπη και γιατί ξανάφερε στα χέρια των μελετητών επιστημονικά επεξεργασμένο το αυθεντικό πρωτότυπο κείμενο του μεγάλου φιλοσόφου, ύστερα από τη δυσεύρετη πεντάτομη έκδοση του Άλδου Μανουτίου του 1495-1498 στη Βενετία, και γιατί αναζωπύρωσε τις αριστοτελικές σπουδές στην Ευρώπη, που βασίζονταν ολοένα και περισσότερο στο πρωτότυπο αριστοτελικό κείμενο και όχι σε λατινικές μεταφράσεις ή άλλες παραφράσεις. Αν και δεν γνωρίζουμε ποιά και πόσα χειρόγραφα χρησιμοποίησε ο Έρασμος για την έκδοση αυτή, θεωρείται ότι πρόκειται για την πρώτη απόπειρα κριτικής αποκατάστασης του αριστοτελικού κειμένου. [...]

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]