Άνοιξη

Η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης καθιερώνεται στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών του Νηπιαγωγείου με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (Φ.Ε.Κ. 303/304, τεύχος β` / 13-3-2003). Σκοπός του Νηπιαγωγείου, σύμφωνα με το ΔΕΠΠΣ αλλά και το Νόμο 1566/85, είναι να βοηθήσει τα νήπια να αναπτυχθούν σωματικά, συναισθηματικά, νοητικά και κοινωνικά μέσα στο πλαίσιο των στόχων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Η έννοια της διαθεματικότητας θέτει σε αμφισβήτηση τις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας, οι οποίες είχαν ως σκοπό τους την άμεση μετάδοση, την απομνημόνευση και την αναπαραγωγή της γνώσης. Με τον όρο διαθεματικότητα εννοείται ο τρόπος οργάνωσης του Αναλυτικού Προγράμματος που καταργεί τα διακριτά μαθήματα ως τρόπο οργάνωσης της σχολικής γνώσης και αντιμετωπίζει τη γνώση ως ενιαία ολότητα, την οποία προσεγγίζει μέσα από τη διερεύνηση θεμάτων, ζητημάτων και προβληματικών καταστάσεων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τα παιδιά. Η ανάπτυξη ενός θέματος εξετάζεται από διάφορες όψεις της πραγματικότητας, διάφορες επιστήμες, διαφορετικές `εκφάνσεις` της ίδιας επιστήμης, διάφορες νοημοσύνες και έννοιες.
Με τη διαθεματική προσέγγιση αναπτύσσονται κοινωνικογνωστικές στάσεις και δεξιότητες που απαιτεί η σημερινή κοινωνία. Επίσης, καλλιεργούνται πρακτικές, όπως για παράδειγμα το ομαδικό πνεύμα εργασίας, η διατύπωση και διερεύνηση ερωτημάτων, η αξιολόγηση των δράσεων.
Οι τρόποι υλοποίησης και εφαρμογής του ΔΕΠΠΣ στο Νηπιαγωγείο είναι η θεματική προσέγγιση, τα σχέδια εργασίας και οι διαθεματικές ή θεμελιώδεις έννοιες. Στην ανάπτυξη θεματικών ενοτήτων ο εκπαιδευτικός επιλέγει τους στόχους και σχεδιάζει την πορεία των δραστηριοτήτων. Οι στόχοι που τίθενται είναι ρεαλιστικοί και λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και οι ικανότητες των νηπίων. Στα σχέδια εργασίας, από την άλλη πλευρά, οι στόχοι προκύπτουν από τις ιδέες και τα ερωτήματα των παιδιών, ενώ η χρονική τους διάρκεια συνδέεται άμεσα με τη διατήρηση του ενδιαφέροντος τους. Ένας τρίτος τρόπος είναι η επεξεργασία θεμελιωδών εννοιών, οι οποίες τέμνουν οριζόντια τις γνωστικές περιοχές και προσφέρονται για διαθεματική ανάπτυξη. Ορισμένες από τις θεμελιώδεις έννοιες είναι η αλληλεπίδραση, η διάσταση, η επικοινωνία, η μεταβολή, η ομοιότητα-διαφορά, ο πολιτισμός και το σύστημα.
Το διαθεματικό πρόγραμμα σπουδών για το Νηπιαγωγείο περιλαμβάνει πέντε κατευθύνσεις, γνωστικές περιοχές:
α) Παιδί και Γλώσσα, δραστηριότητες γλώσσας που σχετίζονται με τον προφορικό και
γραπτό λόγο.
β) Παιδί και Μαθηματικά, δραστηριότητες, λογικό μαθηματικής σκέψης,
γ) Παιδί και Περιβάλλον, ανάπτυξη εννοιών και δραστηριότητες από τον κοινωνικό και φυσικό κόσμο, δ) Παιδί και Δημιουργία έκφραση, δραστηριότητες μουσικής, εικαστικών, φυσικής
αγωγής και δραματικής τέχνης,
ε) Παιδί και Πληροφορική. [...]

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]